بر هم خوردن یک رابطه مهربانانه

حافظه تاریخی سینمای ایران فصل‌های زیادی از «جدال لفظی منتقدان و سینماگران»  را، در خود ثبت کرده است. اما این نخستین بار است که چند تن از منتقدان به صورت جدی، در برابر یک «بازیگر» قرار می‌گیرند. اوایل امسال بود که سه نفر از کارگردان‌ها در اظهارنظرهایی جداگانه، برخی منتقدان را به صفاتی چون «کم سواد»، «دنباله رو»، «باج گیر» ، «پرادعا» و... متهم کردند. «تهمینه میلانی» یکی از این فیلم سازان بود. او که از واکنش سرد منتقدان در برابر فیلم «سوپراستار»  گلایه‌مند بود، آن‌ها را متهم کرد که برای فیلمش جو منفی به راه انداختند و گفت:  متاسفانه باید قبول کنیم که در حال حاضر، نزدیک به نود درصد منتقدان ما کم سواد هستند. «ده نمکی» نیز که از نقدهای نوشته شده برای «اخراجی‌های?» ناراحت بود،  مخالفان فیلمش را کسانی دانست که از فرط عصبانیت و آشفتگی، به واکنش‌های عصبی پرداخته‌اند. فیلم «وقتی همه خوابیم» (بهرام بیضایی)  نیز از جمله فیلم‌هایی بود که زمینه اختلاف و دلخوری، بین منتقدان و فیلم ساز را به وجود آورد. در تمام این سال‌ها رابطه منتقدان و بازیگران، مهربانانه و دلسوزانه بوده است. اگر هم حرف و حدیثی پیش آمده، خیلی زود مسئله از سوی یکی از طرفین دعوا حل و فصل شده است.

معتمدآریا:  بخشی از جایگاهم را مدیون منتقدان هستم

دوستداران سینما احتمالا جمله شوخ طبعانه و کنایه آمیز «فاطمه معتمدآریا»، در جشن انجمن منتقدان را به یاد می‌آورند. او پس از آن که جایزه بهترین بازیگر زن را دریافت کرد، گفت: «آشتی بعد از دعوا خیلی می‌چسبه!» ماجرای دعوای معتمدآریا با خبرنگاران و عکاسان، به مراسم چند سال پیش جشن خانه سینما برمی‌گشت. او در آن مراسم به خبرنگاران و عکاسان گفته بود: «لطفا از جلوی صحنه کنار بروید و شلوغ نکنید.» معتمدآریا بعد از گرفتن جایزه اش، به عکاسان و منتقدان گفت: شما به من گفتید ما بزرگت کردیم و بردیمت بالا، حالا هم می‌دانیم چگونه پایینت بکشیم. اما من الان دارم جایزه‌ام را از دست شما می‌گیرم. خوشحالم با وجود این که عکسم روی جلد مجله‌ها نرفت اما رشد کردم و شما سرانجام قبول کردید که جایزه ای به من بدهید. او از منتقدان با احترام یاد کرد و گفت: من بخشی از جایگاهم را، مدیون منتقدان هستم که با شعور کاری بالایشان، به من کار یاد دادند.

سه نفر حق دارند اغراق شده بازی کنند: رابرت دنیرو، بهروز وثوقی و حامد بهداد

ببینید من چه بازیگر خوبی هستم!
هنگامی‌که «هوشنگ گلمکانی» سردبیر مجله فیلم نیز در یادداشتی، مطلب «جلالی فخر» را مورد تایید قرار داد، کوره بحث و جدل بین منتقدان و حامد بهداد داغ تر شد. گلمکانی با اشاره به این که بازی این بازیگر در فیلم «دلخون»، همه اش اغراق و ادا و جلوه گری و خودنمایی است، نوشت:  چند سال بود می‌شنیدم «حامد بهداد بازیگر خوبی است»، اما هیچ وقت این «بازی خوب» را، در فیلم‌هایی که از او دیده ام درک نکرده بودم. این اواخر گفتند در «حس پنهان» به نقش یک آدم روانی غوغا کرده است. اما دیدم و نفهمیدم. گلمکانی ادامه داد:  بهداد در هر حرکتش فریاد می‌زند: «ببینید من چه بازیگر خوبی هستم! مرا تماشا کنید!» پیداست که او استعدادی دارد، اما بیشتر اغراق‌ها و خودنمایی‌ها و اداهاست که خود را نشان می‌دهد و اگر به این شیوه ادامه دهد، به جایی نمی‌رسد...

اطرافیان دل سوز بهداد باید به یاری اش بشتابند

بهداد در گفت وگو با روزنامه «وطن امروز» دلیل اصلی این انتقادها را «سوءتغذیه و کهولت سن صاحبان سخن» دانست و به این نکته اشاره کرد که به دلیل حب و بغض‌ها و کینه‌های شخصی، در جشنواره‌ها جایزه ای نگرفته است. همچنین وبلاگ‌های هوادار «بهداد» به این مطالب انتقادآمیز واکنش نشان دادند. آن‌ها معتقد بودند که یک عده از منتقدان «ضد بهداد» که با او پدرکشتگی دارند، علیه او توطئه کرده اند و می‌خواهند موفقیت‌هایش را زیرسوال ببرند. «امیر پوریا» نیز با نوشتن مطلبی در روزنامه «اعتماد» بحث‌های پیش آمده درباره «بهداد»  را، مصداق «سرک کشیدن دیگران به دل زندگی خصوصی» دانست. اشاره این منتقد به عکس‌هایی بود که در تمام آنها ژست‌ها و فیگورهایی نامعمول، از بهداد به چشم می‌خورد و به گفته او به تناسب ماهیت تخریبی مطلب، انتخاب شده بودند. مثل عکسی از بهداد که در میانه جلسه پرسش و پاسخ تئاتر «سگ-سکوت» به روی میز پریده بود یا عکسی که تصویر «مارلون براندو» را در دست گرفته و به دوربین نشان می‌دهد و... البته جلالی فخر در یادداشتی دیگر به بهداد این گونه پاسخ گفت:  اطرافیان دل سوز باید به جای شوخی‌هایی در حد معادل پنداری او با «براندو» و «دنیرو» و «پاچینو»، به یاری اش بشتابند و در گام نخست، آداب اجتماعی و بدیهیات مواجهه با احترام عمومی‌را به او بیاموزند.

ادامه در صفحات بعدی

دیگر به واکنش‌های بازیگری به نام «حامد بهداد» عادت کرده‌ایم. به این که در مصاحبه‌هایش، مدام از نقش آفرینی‌های خودش تعریف کند و به یادمان بیاورد که بازیگری یکه و بی نظیر است. به این که نظر منتقدان را به تمسخر بگیرد و بگوید کسی حق ندارد درباره بازی‌هایش اظهارنظر کند. به این که خودش را با بازیگران بزرگی چون «مارلون براندو» مقایسه کند و... به همین خاطر است که وقتی چند ماه پیش وسط مصاحبه مطبوعاتی‌اش، یک دفعه روی میز پرید و چرخید تا انعطاف بدنی اش را نشان دهد،  خیلی تعجب نکردیم. چون به این کارهایش عادت کرده‌ایم. همین طور که به نقش‌های کلیشه ای و نخ نمایش، در قالب یک جوان عصبی و روان پریش عادت کرده‌ایم. بهداد به خاطر همین کارهای عجیب و غریبش، همواره خبرساز بوده است. مثل همین حالا که درگیری لفظی‌اش با منتقدان، به سوژه داغ مطبوعات و سایت‌های سینمایی بدل شده است. او در آخرین اظهارنظرش درباره «انتقادهای منتقدان کهنه‌کار از بازی‌اش» گفته است: این ناملایمات کاملا مغرضانه، به دلیل سوءتغذیه و کهولت سن است که فسفرهای مغز را کاهش می‌دهد و از بین می‌برد.

او اغراق آمیز بازی می‌کند

اشاره «حامد بهداد» به یادداشت تند و تیزی بود که چندی پیش در مجله فیلم چاپ شد. در آن یادداشت «مصطفی جلالی فخر»، در مطلبی با عنوان «شیرجه در فنجان» بازی «اغراق‌آمیز» بهداد را زیر سوال برد و نوشت: او عموما اغراق آمیز بازی می‌کند و از عضلات صورت و حرکات دهان و فک و نمایش دندان‌هایش به وفور و بیش از حد متعارف بهره می‌برد. «جلالی فخر» که معتقد بود بهداد برای انتقال ناآرامی ‌و روان پریشی به تماشاگر زور می‌زند، ادامه داد: او باید بداند که وقتی لب‌های منقبض شده و دندان‌ها و لثه‌های نمایان را، مدام می‌لرزاند تا نشان دهد که چه قدر حال درونی‌اش بد است، ممکن است روی پرده نتیجه ای حاصل شود که حال تماشاگر را بد و عصبی کند. این اشکال در بین بسیاری از بازیگران ما شیوع دارد و به ویژه در برابر نقش آدم عصبی و نامتعادل و دیوانه و شیرین عقل و... فکر می‌کنند که از هفت دولت آزادند و هر حرکت و اغراقی از آن‌ها، به ویژگی نقش منتسب می‌شود.

ادامه در صفهات بعدی

سلام بر همه ی دوستان قدیمی:

من با یک ویلاگ جدید در خدمتتون هستم.

به نظرم این یکی از همه بهتر شده واگر بتونم تا مهر تمومش کنم چون بلاخره من هم درس دارم.

راستی برای دوستانی که تازه اومدن این اطلاع رسانی رو بکنم که من یکی از هزاران طرفدار بهداد هستم.

ولی با این تفاوت که من فقط به کار های اشون علاقه دارم فکر می کنم استعدادی که هنوز مونده تاشکوفا بشه

شاید براتون جالب باشه بدونین من دوست ندارم ببینمشون وامضا بگیرم آقای بهداد برای من یک الکوی هنری.

می دونم خیلی حرف زدم ولی مقدمس دیگه.